آیا ایران توانسته است بخشی از تجهیزات اتمی خود را پنهان از ناظران بینالمللی توسعه ببخشد؟ انستیتوی دانش و امنیت بینالمللی در گزارش جامع خود که در ۲۳ اکتبر سال جاری منتشر کرده است به زوایای پنهان اقدامات ایران برای دستیابی به سلاح اتمی نگاه میكند. این انستیتو که گزارش خود را با همکاری انرژی اتمی سازمان ملل IAEA تهیه کرده است بیشتر به اطلاعات سازمان امنیتی اسراییل موساد در سال جاری تکیه دارد. ۳۱ ژانویه سال جاری موساد ادعا کرد که به اسناد مخفی در رابطه فعالیتهای هستهای دست پیدا کرده است و این اسناد به گفتهی موساد هاوی بر ۵۰ هزار صفحه یا ۱۶۰ سی دی می شدند. گفته شد که ایران پس از دستیابی به برجام در سال ۲۰۱۵، این اطلاعات را بایگانی نموده است.
در این گزارش خوانده می شود که زمانی که رییسجمهور فعلی ایران حسن روحانی در مسائل امنیتی کشور نقش داشت و فعالیت میکرد، از سال ۲۰۰۴ نگران این بوده است که با فاش شدن برنامههای هستهای، كشور با فشار تحریمها و یا اقدامات نظامی مواجه شود. از آنزمان پروژهای تحت نام «۱۱۰» به جریان افتاد که با چهارچوبی تئوریک و تحقیقاتی از سوی نیروی نظامی کشور به دانشگاه سپرده شد.
این گزارش اشاره میکند آنچه در سال ۲۰۱۵ در مذاكرات برجام پایه قرار گرفت در مقایسه با اقدامات و آزمایشات انجام شده در تاسیسات پارچین، بسیار محدود و دستچین شده بودهاند و از جمله اینکه اشارهای به جنبههای تحقیقات علمی انجام شده در رابطه با نیروی هستهای نشده است. همچنین برآورد میشود که آزمایشات و پروژههای عملی تاسیسات پارچین به نقطهی دیگری منتقل شده است. این پرسش به هرحال اکنون وجود دارد که تجهیزات پارچین کجا هستند و ایران تا این لحظه پاسخی به این پرسش نداده است.
این گزارش با این هدف به چاپ رسیده است که باور دارد یا تمام و یا بخش بزرگی از تجهیزات پارچین به نقطهای دیگر منتقل شدهاند و فعلا دور از چشم ناظران بینالمللی این فعالیتها ادامه دارند.
خبر/نقطه
۲۶ اکتبر ۲۰۱۸