به تماس‌ها و راه‌های ارتباط بین دو طرف مذاکره که دارای اختلاف نظر باشند مذاکرات می گویند. شرط اول مذاکرات و آنچه ماهیت مذاکرات را از گفتگو جدا میسازد همین ویژگی اختلاف نظر و یا تفاوت دیدگاه بین طرفین است. مذاکرات قصد نزدیک کردن دید‌گاه‌های طرفین را به یک دیگر دارد و از این رو‌ست که دارای مراحل متفاوتی می‌باشد. مرحله‌ی پیش‌مذاکرات یا «گرمگیری» اغلب توسط واسطه‌هایی بین طرفین مذاکره شروع می‌گردد. این واسطه‌ها سعی می‌کنند دیالوگ و یا گفتگویی را که بسته است به روش‌ها متفاوت باز نمایند و «در باغ سبزی» را به طرفین نشان دهند تا تشویق به مذاکره شوند. مرحله‌ی بعدی، مرحله‌ی آغاز مذاکرات است. با ورود به این مرحله طرفین می‌دانند که هدف، رسیدن به تفاهم و متعهد شدن به نتایج مذاکرات است و طبعا در رابطه با امور سیاسی و اجتماعی همیشه تعهد‌نامه‌هایی را طرفین امضا می كنند. مذاکرات همیشه بسیار وابسته به مرحله‌ی آغاز است و اینکه چگونه ادامه یابد. هر چقدر موضوعِ مورد مذاکره پیچیده‌تر و سخت‌تر باشد مرحله آغازین طولانی و مشکل است و مراحل روند مذاکرت زمان بیشتری را مطالبه می‌کنند. مرحله‌ی مهم در مذاکرات پس از مرحله‌ی آغازین منوط به «اقرار» و یا دور شدن از انکار‌های قبلی است. طرفین مذاکره، با نسبت‌های متغیر به سهم خود، اعتراف به یکسری از مواضع و رفتار‌های خود می‌كنند که مذاکرات را متوقف داشته است و متعد به کنار‌گذاردن این موانع می شوند. هم و غم اصلی و همیشگی طرفین مذاکره این است که طرف مقابل تعهد خود به نتیجه‌ی مذاکرات را در عمل نشان دهد و حآصل مذاکرات تنها برگه‌های کاغذ نباشند.
زمانیکه طرفین مذاکره هیچ تمایلی برای مذاکره نداشته باشند شروع به مذاکرات امری باطل و بیهوده‌ست. از این منظر که به مذاکرات بنگریم متوجه میشویم چرا مذاکرات اسراییلیها و فلسطینی‌ها تا این اندازه زمان برده و بی‌حاصل مانده است. کمتر نماینده‌ی صلح و کارشناس مذاکره‌ای را می‌توان یافت که برای شرکت در مذاکرات این دو طرف متخاصم دیرینه تمایل و یا علاقه‌ای نشان بدهد، زیرا بر طبق اصول و ساز و كار مذاکرات حرفه‌ای و بی‌طرف، امکان گفتگو و پیشبرد مذاکره بین اسراییلیها و فلسطینی‌ها را حتی ممکن نمی‌بیند. از سویی میداند که طرفین به محض بازگشتن به اردوی خود، زمان زیادی نمی‌گذرد که به بهانه‌ها و حتی دسیسه‌های گوناگونی که برایشان چیده می‌شود شروط و تعهدات مذاکرات را پشت سر گذارده و نقض می‌کنند.
بنابرین اگر سخن از یکسری کنش‌ها و نتایج عملی برای مذاکراتی برود، باید گفت مذاکرات در مرحله‌ی پیشرفته‌ای قرار دارد. دست‌کم اینکه بخش زیادی از اختلافات بر سر راه مذاکره و حصول توافق ۱) ساختگی و فرمایشی بوده‌اند و یا اینکه ۲) حل شده‌اند.
وساطت روسیه
خبری که در این هفته انتشار یافت مبنی بر اینکه روسیه پیشنهاد و راهكاری برای بهبود شرایط تنش‌زا بین آمریکا و ایران دارد جای تامل بسیار دارد. روسیه پیشنهاد کرده است که امکان و شرایط خروج و یا کم تاثیر شدن نیروهای نظامی ایران در سوریه را فراهم آورد و از آنسو فشار تحریم‌های آمریکا کمتر شود و تحریم‌ها تخفیف یابند. این اجرای نقش از سوی قدرت بزرگی چون روسیه احتمال زیاد به سلیقه‌ی رهبر جمهوری اسلامی که خود را در ژست محکمی علیه مذاکرات با «دونالد ترامپ» قرار داده است، خوش بیاید. اما به هر حال، مذاکرات با بیان این مطلب، کاملا شروع گشته است. با اینکه این پیش شرط «صوری» روسیه کاملا در جهت خواست آمریکا می‌نماید، اما چنانچه آمریکا بدان تن در دهد باید گفت بازی باخته را آغاز کرده است. جمهوری‌اسلامی می‌تواند با همین روش زمان بخرد، تحریم‌ها را سبک‌تر کند و منتظر کم شدن قدرت ترامپ و دولت وی در سیاست‌های پشت تحریم‌ها گردد. آمریکا زمانی در این مذاکرات برنده خواهد بود که از شروط ۱۲ ماده‌ای خود کوتاه نیاید و برداشتن تحریم‌ها را با اقدام یکجانبه و همه جانبه‌ی ایران همسوی با این ۱۲ شرط، مورد بررسی قرار دهد.
اینجاست که باید گفت جمهوری اسلامی با روش‌های خود مذاکرات را این‌بار توسط برادر بزرگ و قلدر خود دامن زده است و در داخل کشور و پشت تریبون لاف استقامت و ایستادگی در برابر تحریم‌ها را می‌زند. دور از چشم مردم ایران، با ترمه‌ای نفیس، نمد خفت مذاکرات را آراسته‌اند.
تحلیل/نقطه
۲۳ نوامبر ۲۰۱۸
